Het eerste jaarverslag van de notariële tuchtrechter.

Op 1 januari 2018 treedt de Wet doorberekening kosten toezicht en tuchtrecht juridische beroepen (Staatsblad 2016, 500) in werking. Dan zal art. 94a Wet op het notarisambt kracht van wet krijgen. Dit artikel schrijft aan de notariële tuchtrechter in eerste aanleg, de kamers voor het notariaat, voor om jaarlijks een jaarverslag op te stellen waarin mede verslag wordt gedaan van ‘de werkzaamheden op het terrein van de tuchtrechtspraak’. In het zicht van de inwerkingtreding van dat artikel is het eerste jaarverslag verschenen van de notariële tuchtrechter, en wel over het jaar 2015. Het is hier te vinden. Eindelijk is er nu dus ook een publieke verantwoording van deze tuchtrechter, die zich op dit vlak het sloomste jongentje van de klas heeft getoond. De tuchtrechter voor bijvoorbeeld de accountants en die voor de advocaten verantwoorden zich door middel van jaarverslagen al jaren. Voor wetenschappers en journalisten was het gissen hoe het kwantitatief stond met klachten over het notariaat.

Inhoudelijk is er nogal wat op te merken over het jaarverslag. Ik noem enkele punten.

De makers van het rapport geven cijfers over 2015 maar vergelijken die niet met eerdere jaren. Het jaar 2015 wordt dus het nul-jaar en dat is jammer. Waren er geen cijfers over de eerdere jaren te noemen? Aangenomen wordt dat in crisisjaren meer en vaker wordt geprocedeerd dan in jaren van hoog conjunctuur. Het was interessant geweest te bezien of die veronderstelling in cijfers over de afgelopen jaren terug te vinden was.

Ik vind het een omissie dat niet is terug te vinden wie klaagt. Bij particuliere klagers lijken opgelopen emoties en een zeker kennisachterstand weleens een rol te spelen bij het indienen van klachten bij de tuchtrechter. Voor de meer professionele klagers zou dat anders kunnen liggen. Bij die laatste categorie denk ik aan de notariële toezichthouder Bureau Financieel Toezicht en aan de Koninklijke Notariële Beroepsorganisatie. Maar de tuchtrechter heeft inmiddels bijvoorbeeld ook de belastingdienst of het Openbaar Ministerie als belanghebbende aangemerkt. Ik sluit niet uit dat ook andere instanties zich in die rij aansluiten (of dat incidenteel wellicht al hebben gedaan), ik denk aan het Kadaster en de Kamer van Koophandel.

De makers van het jaarverslag hebben een selectie gemaakt van zaken die de tuchtrechter zelf belangrijk vindt. Wel heel toevallig wordt van iedere Kamer voor het notariaat over 2015 één zaak genoemd. De keuze die gemaakt is, overtuigt niet steeds. In een enkele uitspraak van een kamer wordt een open deur open getrapt; dat de notaris prudent met derdengelden moet omgaan is wel heel basaal.

Het jaarverslag 2016 kan binnenkort verwacht worden. Onze analyse volgt dan opnieuw.