W dniu 1 kwietnia 2020 roku weszła w życie ustawa zwana „Tarczą Antykryzysową”, mająca na celu wprowadzenie szczególnych rozwiązań dla przedsiębiorców i pracowników w związku z kryzysem wywołanym pandemią Sars-CoV-2.
Poniżej prezentujemy podsumowanie najważniejszych w naszej ocenie zagadnień z zakresu prawa pracy, które zostały objęte ustawą.
Zgodnie z projektem przedsiębiorcy, u których wystąpił spadek obrotów gospodarczych w następstwie wystąpienia COVID-19, będą mogli zwrócić się z wnioskiem o:
Powyższe świadczenia będą wypłacane w okresie niewykonywania pracy przez pracowników pozostających w gotowości do pracy z przyczyn ich niedotyczących („przestój ekonomiczny”) albo w okresie obniżenia przez przedsiębiorcę wymiaru czasu pracy pracownika z przyczyn niedotyczących pracownika o 20%, jednak nie więcej niż do połowy wymiaru czasu pracy („okres obniżonego wymiaru czasu pracy”).
Należy jednocześnie zwrócić uwagę, że pracownikiem w rozumieniu projektu ustawy są także osoby wykonujące pracę na podstawie umowy zlecenia albo innej umowy o świadczenie usług, do której stosuje się przepisy dotyczące zlecania. Tym samym, rozwiązania prezentowane w Tarczy Antykryzysowej mają zapewnić ochronę także osobom zatrudnionym na podstawie umów cywilnoprawnych.
Pracownikowi objętemu przestojem ekonomicznym pracodawca, u którego wystąpił spadek obrotów gospodarczych, będzie mógł wypłacać wynagrodzenie obniżone o nie więcej niż 50%, nie niższe niż w wysokości minimalnego wynagrodzenia za pracę ustalanego na podstawie przepisów o minimalnym wynagrodzeniu za pracę, z uwzględnieniem wymiaru czasu pracy pracownika.
Powyższe wynagrodzenie będzie dofinansowywane ze środków FGŚP w wysokości 50% minimalnego wynagrodzenia za pracę, z uwzględnieniem wymiaru czasu pracy pracownika. Dofinansowanie nie przysługuje do wynagrodzeń pracowników, których wynagrodzenie uzyskane w miesiącu poprzedzającym miesiąc, w którym został złożony wniosek było wyższe niż 300% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia z poprzedniego kwartału ogłaszanego przez Prezesa GUS, obowiązującego na dzień złożenia wniosku.
Przedsiębiorca, u którego nastąpił spadek obrotów gospodarczych będzie mógł obniżyć wymiar czasu pracy o 20%, nie więcej niż do połowy etatu, z zastrzeżeniem, że wynagrodzenie za pracę w tym okresie nie będzie niższe niż minimalne wynagrodzenie za pracę ustalone na podstawie przepisów o minimalnym wynagrodzeniu za pracę, z uwzględnieniem wymiaru czasu pracy pracownika.
Wynagrodzenie za czas obniżonego wymiaru czasu będzie dofinansowywane ze środków FGŚP do wysokości połowy wynagrodzenia, jednak w kwocie nie wyższej niż 40% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia z poprzedniego kwartału ogłaszanego przez Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego.
Dofinansowanie nie przysługuje do wynagrodzeń pracowników, których wynagrodzenie uzyskane w miesiącu poprzedzającym miesiąc, w którym został złożony wniosek było wyższe niż 300% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia z poprzedniego kwartału ogłaszanego przez Prezesa GUS, obowiązującego na dzień złożenia wniosku.
Przedsiębiorca, wnioskujący o przyznanie opisanych wyżej świadczeń, musi spełniać następujące kryteria:
Warunki i tryb wykonywania pracy w okresie przestoju ekonomicznego lub obniżonego wymiaru czasu pracy pracodawca ustala:
Przyjęte warunki nie wymagają zastosowania przepisów o wypowiedzeniu zmieniającym. W zakresie i przez czas określony w porozumieniu nie stosuje się wynikających z zakładowego lub ponadzakładowego układu zbiorowego warunków umów o pracę i innych aktów stanowiących podstawę nawiązania stosunku pracy.
Przedsiębiorca, który otrzyma z FGŚP środki na wypłatę świadczeń związanych z przestojem ekonomicznym lub obniżeniem czasu pracy nie będzie mógł wypowiedzieć umowy o pracę z przyczyn niedotyczących pracownika w czasie pobierania przez pracownika świadczeń, lub bezpośrednio po okresie pobierania świadczeń - nie dłużej jednak niż przez łączny okres 3 miesięcy.
Powyższe świadczenia będą przyznawane na wniosek przedsiębiorcy składany do dyrektorów wojewódzkich urzędów pracy. Do wniosku przedsiębiorca będzie obowiązany dołączyć szereg dokumentów, w tym kopię układu zbiorowego lub porozumienia z przedstawicielami pracowników.
Świadczenia te będą przysługiwały przedsiębiorcy przez łączny okres 3 miesięcy od dnia złożenia wniosku o ich wypłatę.
Starosta może, na podstawie zawartej umowy, przyznać mikro, małemu i średniemu przedsiębiorcy, u którego wystąpi spadek obrotów gospodarczych, dofinansowanie części wynagrodzeń pracowników oraz należnych od tych wynagrodzeń składek na ubezpieczenie społeczne. Wobec przedsiębiorcy ubiegającego się o dofinansowanie nie mogą zachodzić przesłanki ogłoszenia upadłości oraz nie może on zalegać z należnościami publicznoprawnymi.
Przedsiębiorca nie może otrzymać dofinansowania w części, w której te same koszty zostały albo zostaną sfinansowane z innych środków publicznych.
Spadek obrotów gospodarczych dla celów pomocy przyznawanej przez starostę, rozumiany jest jako zmniejszenie sprzedaży towarów lub usług, w ujęciu ilościowym lub wartościowym obliczone jako stosunek łącznych obrotów w ciągu dowolnie wskazanych 2 kolejnych miesięcy kalendarzowych, przypadających w okresie po dniu 1 stycznia 2020 roku do dnia poprzedzającego dzień złożenia wniosku o przyznanie dofinansowania, w porównaniu do łącznych obrotów z analogicznych 2 kolejnych miesięcy kalendarzowych roku poprzedniego.
Miesiąc oznacza także 30 kolejno po sobie następujących dni kalendarzowych, w przypadku, gdy dwumiesięczny okres porównawczy rozpoczyna się w trakcie miesiąca kalendarzowego.
Wysokość przyznanego dofinansowania zależna będzie od procentowego spadku obrotów danego przedsiębiorcy i będzie kształtowała się następująco:
Powyższe dofinansowanie może być przyznane na okres nie dłuższy niż 3 miesiące. Rada Ministrów będzie mogła wydłużyć ten okres na mocy wydanego rozporządzenia mając na względzie okres obowiązywania stanu epidemii lub zagrożenia epidemicznego i wywołane nimi skutki.
Przedsiębiorca jest obowiązany do utrzymania w zatrudnieniu pracowników objętych umową o dofinansowanie przez okres dofinansowania oraz, po zakończeniu dofinansowania, przez czas równy temu okresowi. W przypadku niedotrzymania tego warunku przedsiębiorca będzie musiał zwrócić dofinansowanie bez odsetek, proporcjonalnie do okresu nieutrzymania w zatrudnieniu pracownika, w terminie 30 dni od dnia doręczenia wezwania starosty.
Wniosek o przyznanie dofinansowania powinien być złożony do właściwego powiatowego urzędu pracy w ciągu 14 dni od dnia ogłoszenia naboru wraz z szeregiem dokumentów wykazujących spełnienie warunków do uzyskania dofinansowania.
U pracodawcy, u którego wystąpił spadek obrotów gospodarczych w następstwie wystąpienia COVID-19 i który nie zalega w regulowaniu należności publicznoprawnych do końca trzeciego kwartału 2019 roku, dopuszczalne będzie:
W przypadku skrócenia odpoczynku dobowego pracownikowi przysługiwać będzie równoważny okres odpoczynku w wymiarze różnicy między 11 godzinami a liczbą godzin krótszego wykorzystanego przez pracownika okresu odpoczynku. Równoważny okres odpoczynku powinien być udzielony pracownikowi w okresie nie dłuższym niż 8 tygodni.
Porozumienie o stosowaniu równoważnego czasu pracy lub o stosowaniu mniej korzystnych warunków zatrudnienia niż wynikające z indywidualnych umów o pracę zawiera pracodawca oraz:
Pracodawca przekazuje kopię zwartego porozumienia właściwemu okręgowemu inspektorowi pracy w terminie 5 dni roboczych od dnia jego zawarcia.
Zastosowanie mniej korzystnych warunków zatrudnienia na podstawie zawartego porozumienia nie będzie wymagało zastosowania przepisów o wypowiedzeniu zmieniającym.
Płatnicy składek ZUS, którzy na dzień 29 lutego 2020 roku zgłaszali do ubezpieczenia mniej niż 10 ubezpieczonych, otrzymali możliwość zwolnienia ze składek ZUS należnych za okres od 1 marca 2020 roku do 31 maja 2020 roku. Wniosek o zwolnienie z obowiązku opłacania składek powinien zostać przekazany do ZUS nie później niż do dnia 30 czerwca 2020 roku.
Opłata prolongacyjna nie będzie naliczana w przypadku odroczenia terminu płatności lub rozłożenia na raty składek należnych za okres od 1 stycznia 2020 roku, na podstawie wniosku złożonego w okresie obowiązywania stanu zagrożenia epidemicznego lub stanu epidemii albo w okresie 30 dni po jego odwołaniu.
Tarcza Antykryzysowa odsuwa w czasie termin na wdrożenie PPK przez pracodawców, zatrudniających więcej niż 50 osób uprawnionych do udziału w PPK na dzień 27 października 2020 roku (zamiast 24 kwietnia 2020 roku). Termin zawarcia umowy o prowadzenie PPK zostanie natomiast przełożony na 10 listopada 2020 roku (zamiast 11 maja 2020 roku).
Osobom prowadzącym jednoosobową działalność gospodarczą, założoną przed dniem 1 lutego 2020 roku oraz zatrudnionym na podstawie umów cywilnoprawnych zawartych najpóźniej w dniu 1 lutego 2020 roku, które nie posiadają innego tytułu do ubezpieczeń społecznych przysługiwać będzie jednorazowe świadczenie postojowe niepodlegające oskładkowaniu i opodatkowaniu w wysokości 2080 złotych (80% minimalnego wynagrodzenia obowiązującego w 2020 roku). Jeżeli suma przychodów z umów cywilnoprawnych uzyskana w miesiącu poprzedzającym miesiąc złożenia wniosku wynosi mniej niż 50% wynagrodzenia minimalnego obowiązującego w 2020 roku, świadczenie postojowe przysługuje w wysokości sumy wynagrodzeń z tytułu wykonywania tych umów. W przypadku braku poprawy sytuacji finansowej możliwe będzie ponowne ubieganie się o wypłatę świadczenia postojowego.
Osobom prowadzącym działalność gospodarczą świadczenie postojowe będzie przysługiwało, jeśli:
Osobom zatrudnionym na podstawie umowy zlecenia świadczenie postojowe nie będzie przysługiwało, jeżeli zleceniodawca otrzymał pomoc na wypłatę wynagrodzeń w ramach rozwiązań opisanych w pkt. 1 lub jeżeli przychód z wykonywanej przez nie umowy cywilnoprawnej w miesiącu poprzedzającym miesiąc złożenia wniosku o świadczenie postojowe nie był wyższy niż 300% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia z poprzedniego kwartału określanego przez Prezesa GUS, obowiązującego na dzień złożenia wniosku.
Projekt Tarczy Antykryzysowej rozszerza grupę osób uprawnionych do dodatkowego zasiłku opiekuńczego o ubezpieczonych, którzy opiekują się dzieckiem legitymującymi się orzeczeniem o znacznym lub umiarkowanym stopniu niepełnosprawności do lat 18, albo dzieckiem z orzeczeniem o niepełnosprawności.
Prawo do dodatkowych 14 dni zasiłku opiekuńczego na mocy ustawy mają otrzymać także opiekunowie dorosłej osoby niepełnosprawnej, którzy z powodu zamknięcia szkoły lub specjalistycznego ośrodka pobyt dziennego, do których uczęszcza ta osoba, muszą sprawować nad nią osobistą opiekę.
Ponadto, Rada Ministrów będzie mogła w drodze rozporządzenia, określić dłuższy okres pobierania dodatkowego zasiłku opiekuńczego przy uwzględnieniu czasu, na jaki zostały zamknięte żłobki, kluby dziecięce, przedszkola, szkoły, placówki pobytu dziennego oraz inne placówki lub okres niemożności sprawowania opieki przez nianie lub opiekunów dziennych.
Zasiłek opiekuńczy finansowany będzie ze środków ZUS.
Projekt Tarczy Antykryzysowej przewiduje, że w czasie stanu zagrożenia epidemicznego lub stanu epidemii pracodawcy nie będą zobowiązani do kierowania pracowników na okresowe badania lekarskie. Natomiast, badania wstępne nadal będą wykonywane. Obowiązek przeprowadzenia badań kontrolnych po okresie niezdolności do pracy trwającej dłużej niż 30 dni również będzie obowiązywał.
Zawieszeniu ulega także obowiązek zapewnienia pracownikom zatrudnionym w warunkach narażenia na działanie substancji i czynników rakotwórczych lub pyłów zwłókniających okresowych badań lekarskich po zaprzestaniu pracy w kontakcie z tym substancjami, czynnikami lub pyłami lub po rozwiązaniu umowy o pracę.
Badania okresowe będzie trzeba wykonać w okresie nie dłuższym niż 60 dni od dnia odwołania stanu zagrożenia epidemicznego lub stanu epidemii.
Dodatkowo, planowane regulacje wprowadzają możliwość wykonania badania i wydania orzeczenia przez lekarza innej specjalizacji niż medycyny pracy, w przypadku braku jego dostępności w czasie stanu zagrożenia epidemicznego lub stanu epidemii. Lekarz ten może również przeprowadzić badanie i wydać orzeczenie lekarskie za pośrednictwem systemów teleinformatycznych lub innych systemów łączności. Orzeczenie lekarskie wydane przez lekarza innej specjalizacji traci moc po upływie 30 dni od dnia odwołania stanu zagrożenia epidemicznego lub stanu epidemii.
Projekt Tarczy Antykryzysowej wprowadza rozwiązania, które umożliwią dalszy pobyt na terytorium Polski cudzoziemcom, których ostatni dzień legalnego pobytu w naszym kraju przypada w czasie stanu zagrożenia epidemiologicznego lub stanu epidemii.
Okres ważności wizy krajowej lub zezwolenia na pobyt czasowy będzie z mocy prawa ulegał przedłużeniu do upływu 30 dnia następującego po dniu odwołania stanu zagrożenia epidemicznego albo stanu epidemii. W takim przypadku w dokumencie podróży cudzoziemca nie będą umieszczane nowe naklejki wizowej, ani nie będą wydawane nowe karty pobytu.
Podobnie, wydłużeniu do upływu 30 dnia następującego po dniu odwołania stanu zagrożenia epidemicznego albo stanu epidemii ulegną terminy do złożenia wniosku o udzielenie zezwolenia na pobyt czasowy lub pobyt stały. Pobyt cudzoziemca na terytorium Polski w czasie tego przedłużonego terminu będzie uznawany za legalny.
Wydłużeniu do upływu 30 dnia następującego po dniu odwołania stanu zagrożenia epidemicznego albo stanu epidemii ulegną także okresy ważności pozwoleń na prace, które upłynęłyby w trakcie trwania takiego stanu.
Kancelaria Dentons uruchomiła serwis COVID-19 Hub. Można w nim znaleźć przydatne informacje z Polski i wielu innych krajów na całym świecie. Ponieważ aktualna sytuacja jest bardzo dynamiczna, warto być na bieżąco.
Niezamówione wiadomości i inne informacje przesłane dobrowolnie do firmy Dentons, nie będą uznane za informacje poufne i mogą zostać ujawnione osobom trzecim, mogą pozostać bez odpowiedzi i nie stanowią podstawy relacji pomiędzy prawnikiem a klientem. Jeśli nie jesteś klientem Dentons, prosimy o nieprzesyłanie informacji o charakterze poufnym.
Opis dostępny w innej wersji językowej.
Zostaniesz teraz przekierowany ze strony Dentons na stronę $redirectingsite w języku angielskim. Aby kontynuować, kliknij „Zatwierdź”.
Zostaniesz teraz przekierowany ze strony Dentons na stronę Beijing Dacheng Law Offices, LLP. Aby kontynuować, kliknij „Zatwierdź”.