W dniu 20 października 2020 roku wejdzie w życia ustawa o zmianie ustawy o szczególnych zasadach usuwania skutków prawnych decyzji reprywatyzacyjnych dotyczących nieruchomości warszawskich, wydanych z naruszeniem prawa, ustawy o komercjalizacji i niektórych uprawnieniach pracowników oraz ustawy o gospodarce nieruchomościami („Ustawa”).
Ustawa wprowadza wiele zmian, jednak dla potrzeb praktyki prawa nieruchomości, niniejszy Alert zostanie poświęcony wprowadzanej na mocy Ustawy nowelizacji ustawy o gospodarce nieruchomościami z dnia 21 sierpnia 1997 roku („UGN”) w zakresie zasad zwrotu gruntów dawnym właścicielom gruntu i innym uprawnionym do zwrotu na podstawie dekretu z dnia z dnia 26 października 1945 roku o własności i użytkowaniu gruntów na obszarze m. st. Warszawy („Dekret”), m.in. poprzez modyfikację i poszerzenie katalogu przesłanek odmowy ustanowienia prawa użytkowania wieczystego nieruchomości na rzecz dawnych właścicieli gruntów lub ich następców prawnych.
Zgodnie z uzasadnieniem projektu Ustawy celem zmian jest usunięcie naruszeń prawa i ich skutków, które wystąpiły w trakcie i po wydawaniu decyzji w oparciu o przepisy Dekretu oraz uporządkowanie i usystematyzowanie przepisów dotychczasowych.
Pierwotnie, zgodnie z Dekretem przesłanką odmowy przyznania byłemu właścicielowi prawa do nieruchomości było wyłącznie ustalenie czy korzystanie z gruntu przez dotychczasowego właściciela w chwili złożenia wniosku w terminie określonym Dekretem dawało się pogodzić z przeznaczeniem gruntu według planu zabudowy, a jeżeli chodzi o osoby prawne także czy użytkowanie gruntu zgodnie z jego przeznaczeniem w myśl planu zabudowy nie pozostawało w sprzeczności z zadaniami ustawowymi lub statutowymi tej osoby prawnej.
Następnie, do powyżej wskazanych przesłanek na podstawie tzw. małej ustawy reprywatyzacyjnej z 25 czerwca 2015 roku (data wejścia w życie: 17 września 2016 roku) („Mała Ustawa Reprywatyzacyjna”) dodane zostały nowe podstawy odmowy tj.:
Warto podkreślić, że Mała Ustawa Reprywatyzacyjna wprowadzała wyłącznie fakultatywną możliwość odmowy ustanowienia prawa wieczystego użytkowania na rzecz poprzedniego właściciela gruntu. Wobec czego, w przypadku zaistnienia wyżej wskazanych przesłanek, organ był jedynie uprawniony, (według własnego uznania), ale nie zobowiązany do wydawania decyzji o odmowie zwrotu nieruchomości.
Ustawa w stosunku do Dekretu oraz Małej Ustawy Reprywatyzacyjnej rozszerza w sposób znaczący katalog przesłanek wydawania decyzji o odmowie ustanowienia prawa użytkowania wieczystego na rzecz uprawnionego podmiotu o następujące przypadki:
Natomiast przesłanka dotycząca zmiany stopnia zniszczenia budynków w latach 1939-1945 na mocy Ustawy uległa modyfikacji poprzez obniżenie wyrażonego procentowo stopnia zniszczeń budynku z więcej niż 66%, na więcej niż 50%, co pozwoli na objęcie przepisem większej liczby budynków zniszczonych w latach 1939-1945, odbudowanych lub remontowanych ze środków publicznych.
Ponadto, Ustawa przewiduje rozszerzenie przesłanek odmowy także na części gruntu, budynku albo ich części składowych.
Co jednak najistotniejsze, ustawodawca poprzez wyraźne użycie w Ustawie wyrażenia „odmawia się” (w odróżnieniu do wcześniejszych regulacji, w których używał sformułowania „można odmówić”) wprowadza tym razem obligatoryjne przesłanki odmowy ustanowienia prawa użytkowania wieczystego nieruchomości na rzecz dawnych właścicieli lub ich następców prawnych. W przypadku zaistnienia którejkolwiek przesłanki wskazanej wprost w Ustawie, decyzja o odmowie o oddaniu użytkowania musi zostać wydana, a dawni właściciele lub ich następcy prawni nie mogą domagać się zwrotu nieruchomości w trybie przepisów UGN.
Ustawa wprowadziła również następujące zmiany UGN:
W zakresie nowelizacji UGN, do spraw i postępowań wszczętych i niezakończonych do dnia wejścia w życie Ustawy stosuje się przepisy znowelizowane. W konsekwencji, jeśli w chwili wejścia w życie Ustawy toczy się postępowanie na podstawie Dekretu i występują przesłanki określone w UGN w brzmieniu nadanym Ustawą, organ orzekający w sprawie będzie zobowiązany do odmowy zwrotu nieruchomości jej dawnym właścicielom.
***
W przypadku jakichkolwiek dalszych pytań dotyczących planowanych regulacji zachęcamy do kontaktu.
Niezamówione wiadomości i inne informacje przesłane dobrowolnie do firmy Dentons, nie będą uznane za informacje poufne i mogą zostać ujawnione osobom trzecim, mogą pozostać bez odpowiedzi i nie stanowią podstawy relacji pomiędzy prawnikiem a klientem. Jeśli nie jesteś klientem Dentons, prosimy o nieprzesyłanie informacji o charakterze poufnym.
Opis dostępny w innej wersji językowej.
Zostaniesz teraz przekierowany ze strony Dentons na stronę $redirectingsite w języku angielskim. Aby kontynuować, kliknij „Zatwierdź”.
Zostaniesz teraz przekierowany ze strony Dentons na stronę Beijing Dacheng Law Offices, LLP. Aby kontynuować, kliknij „Zatwierdź”.