View this article in English

Wstrzymanie wykonania decyzji środowiskowej może znacząco wpłynąć na możliwość realizacji inwestycji. Analiza przepisów Nowelizacji Ustawy Ocenowej prowadzi do wniosku, że inwestorzy nie są bezbronni w takich sytuacjach. Skuteczna ochrona interesów prawnych inwestorów wiąże się jednak z podniesieniem im poprzeczki w zakresie teoretycznej i praktycznej wiedzy o postępowaniach administracyjnych i sądowoadministracyjnych.

W poprzedniej publikacji pt.: „Nowelizacja ustawy Ocenowej daje nowe możliwości blokowania inwestycji” dostępnej tutaj wspomnieliśmy o tym, że w świetle obecnie obowiązujących przepisów, decyzja środowiska może zostać wstrzymana dwukrotnie.

W niniejszej publikacji omówimy pierwszy przypadek, który dotyczy możliwości wstrzymania natychmiastowego wykonania decyzji przez organ rozpoznający odwołanie. Taki środek prawny może zostać zastosowany jedynie na wniosek strony, zaś na postanowienie w przedmiocie wstrzymania natychmiastowego wykonania decyzji środowiskowej przysługuje zażalenie.

Z punktu widzenia inwestorów warto zwrócić uwagę na cztery istotne aspekty praktyczne omawianej instytucji.

Pierwszy z nich jest dość oczywisty, choć często się o nim zapomina. Warto na bieżąco dowiadywać się, czy w sprawie nie złożono odwołania zawierającego wniosek o wstrzymanie wykonania decyzji. Tylko w takim przypadku możliwa będzie szybka reakcja inwestora polegająca na przedstawieniu argumentacji o niezasadności wstrzymywania natychmiastowego wykonania decyzji środowiskowej. Żaden inwestor nie chciałby przecież być zaskoczony doręczeniem postanowienia o wstrzymaniu natychmiastowej wykonalności decyzji środowiskowej bez możliwości uprzedniej obrony swych praw. 

Drugi aspekt dotyczy zwalczania niekorzystnego dla inwestora postanowienia o wstrzymaniu natychmiastowego wykonania decyzji środowiskowej. Jeżeli takie postanowienie zostanie wydane, inwestorowi niezadowolonemu z takiego rozstrzygnięcia przysługuje zażalenie. Oczywiste jest, że rozpoznawanie zażaleń trwa stosunkowo długo, co wydłuża proces inwestycyjny. Remedium w takiej sytuacji może okazać się skierowanie do organu rozpoznającego zażalenie wniosku o wstrzymanie wykonania niekorzystnego dla inwestora postanowienia. Taki zabieg nie ma umocowania w Nowelizacji Ustawy Ocenowej, a wynika z przepisów Kodeksu postępowania administracyjnego, co może rodzić pewne obiekcje w zakresie ich stosowania. Dotychczasowa praktyka pozwala jednak naszym zdaniem sformułować argumenty przeciwko tym obiekcjom.

Trzecim istotnym elementem jest przedstawienie przez inwestorów właściwego uzasadnienia na rzecz niewstrzymywania natychmiastowego wykonania decyzji jeszcze przed rozstrzygnięciem wniosku z odwołania albo na rzecz uchylenia postanowienia o wstrzymaniu wykonania, jeżeli takowe zostało już wydane. Wstrzymanie wykonania decyzji możliwe jest tylko w „uzasadnionych przypadkach”. Pojęcie to jest nieostre, co może rodzić ryzyko nadużywania tej instytucji z niekorzyścią dla inwestorów. Z pomocą może przyjąć dotychczasowe orzecznictwo. Przykładowo, w jednej ze spraw prowadzonych przez Praktykę Ochrony Środowiska w kancelarii Dentons argumentowano, że okoliczności takie, jak zwielokrotniony hałas czy emisja spalin nie przekraczają potencjalnych skutków, jakie mogą zachodzić przy realizacji danego typu inwestycji, a w konsekwencji wstrzymanie wykonania decyzji jest niezasadne.

Czwartą istotną kwestią jest możliwość wystąpienia „konkurencyjności” postępowań dotyczących rygoru natychmiastowej wykonalności decyzji środowiskowej. Rygor może bowiem zostać nadany w odrębnym postanowieniu lub w decyzji środowiskowej. W pierwszym przypadku po nadaniu rygoru natychmiastowej wykonalności decyzji, strona może złożyć stosowne zażalenie. W drugim przypadku natychmiastowe wykonanie decyzji może być kwestionowane w odwołaniu.   

Aby uniknąć ewentualnych komplikacji i negatywnych skutków w tym zakresie, należy zawczasu ocenić ryzyka wszelkich możliwych scenariuszy związanych ze sposobem uzyskania natychmiastowej wykonalności decyzji środowiskowej. Jest to o tyle zasadne, że w jednym postępowaniu inwestor może mieć większe szanse powodzenia niż w drugim, ponieważ przesłanki wstrzymania wykonania decyzji na podstawie Nowelizacji Ustawy Ocenowej są inne niż przesłanki uwzględnienia zażalenia na postanowienie o nadaniu rygoru natychmiastowej wykonalności. Nie sposób także wykluczyć, że przeciwnicy inwestora będą starali się uzyskać wstrzymanie wykonania decyzji środowiskowej nadane w odrębnym postanowieniu, formułując stosowny wniosek w odwołaniu. Istnieją argumenty przeciwko takiemu postępowaniu.

Podsumowując, Nowelizacja Ustawy Ocenowej wprowadza wprawdzie nowe rozwiązania w zakresie wstrzymania wykonania decyzji środowiskowych, jednak odpowiednie planowanie strategii w postępowaniach administracyjnych i korzystanie z dotychczasowych doświadczeń procesowych może zniwelować negatywne skutki po stronie inwestorów.