Jedną z największych nowości w Nowym PZP jest wyodrębnienie osobnej procedury dla zamówień klasycznych o wartości mniejszej niż progi unijne. Zamówieniom klasycznym o wartości mniejszej niż progi unijne poświęcony został osobny dział – Dział III, wprowadzający nowe rozwiązania legislacyjne. Dotychczas brak było odrębnego trybu postępowania dla zamówień poniżej progów unijnych, a jedynie przewidziane były pewne odrębności mające na celu przyspieszenie i ułatwienie tego typu postępowań.

Ważny przepis

Art. 7 pkt 33) Nowego PZP: Ilekroć w niniejszej ustawie jest mowa o zamówieniu klasycznym – należy przez to rozumieć zamówienie udzielane przez zamawiającego publicznego oraz zamawiającego subsydiowanego inne niż zamówienie sektorowe i zamówienie w dziedzinach obronności i bezpieczeństwa.

Należy podkreślić, że zgodnie z art. 266 Nowego PZP, przepisy działu III stosują wyłącznie zamawiający publiczni, zdefiniowani w art. 4 Nowego PZP, a obowiązek ich stosowania nie dotyczy zamawiających sektorowych i subsydiowanych.

Ważny przepis

Art. 4 Nowego PZP: Przepisy ustawy stosuje się do zamawiających publicznych, którymi są:

1. jednostki sektora finansów publicznych w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych (Dz. U. z 2019 r. poz. 869, 1622 i 1649);
2. inne, niż określone w pkt 1, państwowe jednostki organizacyjne nieposiadające osobowości prawnej;
3. inne, niż określone w pkt 1, osoby prawne, utworzone w szczególnym celu zaspokajania potrzeb o charakterze powszechnym, niemających charakteru przemysłowego ani handlowego, jeżeli podmioty, o których mowa w tym przepisie oraz w pkt 1 i 2, pojedynczo lub wspólnie, bezpośrednio lub pośrednio przez inny podmiot:
   1. finansują je w ponad 50proc. lub
   2. posiadają ponad połowę udziałów albo akcji, lub
   3. sprawują nadzór nad organem zarządzającym, lub
   4. mają prawo do powoływania ponad połowy składu organu nadzorczego lub zarządzającego;
4. związki podmiotów, o których mowa w pkt 1 lub 2, lub podmiotów, o których mowa w pkt 3.

Nowe PZP określa wartość progów unijnych dla zamówień klasycznych poprzez bezpośrednie odesłanie do odpowiednich przepisów Dyrektywy klasycznej (Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2014/24/UE z dnia 26 lutego 2014 r. w sprawie zamówień publicznych, uchylającej dyrektywę 2004/18/WE (Dz. Urz. UE L 94 z 28.03.2014, str. 65, z późn. zm.)), aktualizowanych w tym zakresie w aktach wykonawczych Komisji Europejskiej. O aktualnych progach unijnych i ich równoważności w złotych będzie informował Prezes Urzędu Zamówień Publicznych w drodze obwieszczenia.

Nowe PZP reguluje postępowanie o udzielenie zamówienia klasycznego o wartości mniejszej niż progi unijne dwutorowo - poprzez odesłanie do przepisów właściwych dla postępowań o udzielenie zamówienia klasycznego o wartości równej lub przekraczającej progi unijne (Dział II) ze wskazaniem, które przepisy Działu II nie znajdują zastosowania oraz poprzez regulacje zawarte w Dziale III.

Przepisy działu II, które nie znajdują zastosowania do przygotowania i prowadzenia przez zamawiających publicznych postępowania o udzielenie zamówienia klasycznego o wartości mniejszej niż progi unijne

Do zamówień klasycznych o wartości mniejszej niż progi unijne mają zastosowanie pozostałe przepisy ogólne Działu II, niewymienione powyżej.

Ogłoszenia

Na gruncie Nowego PZP, wszelkie ogłoszenia publikowane będą w Biuletynie Zamówień Publicznych, a zamawiający będą mogli dodatkowo przekazać je do publikacji w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej oraz udostępniać w inny wybrany przez siebie sposób.

Kwalifikacja podmiotowa wykonawców

W omawianym postępowaniu zamawiający może żądać podmiotowych środków dowodowych na potwierdzenie:

• braku podstaw wykluczenia oraz
• spełniania warunków udziału w postępowaniu lub kryteriów selekcji.

Jest to uprawnienie zamawiającego, w odróżnieniu od postępowań o udzielenie zamówienia klasycznego o wartości równej lub przekraczającej progi unijne, gdzie żądanie podmiotowych środków dowodowych jest obligatoryjne.

Ważny przepis

Art. 7 pkt 17) Nowego PZP: Ilekroć w niniejszej ustawie jest mowa o podmiotowych środkach dowodowych – należy przez to rozumieć środki służące potwierdzeniu braku podstaw wykluczenia, spełniania warunków udziału w postępowaniu lub kryteriów selekcji, z wyjątkiem oświadczenia, o którym mowa w art. 125 ust. 1 – tzw. „oświadczenie wstępne” (przyp. wł.).

W trybie podstawowym do oferty należy dołączyć również oświadczenie wykonawcy o niepodleganiu wykluczeniu, spełnianiu warunków udziały w postępowaniu lub kryteriów selekcji, w zakresie wskazanym przez zamawiającego – tzw. „oświadczenie wstępne”. W przeciwieństwie do postępowań o wartości równej lub przekraczającej progi unijne, oświadczenia wstępnego nie składa się na formularzu jednolitego europejskiego dokumentu zamówienia, lecz w sposób określony przez zamawiającego.

Jeżeli zamawiający przewidział konieczność złożenia podmiotowych środków dowodowych, wykonawca, którego oferta została najwyżej oceniona, zobowiązany jest dostarczyć je na wezwanie zamawiającego, w wyznaczonym terminie, nie krótszym niż 5 dni. Dla porównania, w postępowaniach o wartości równej lub przekraczającej progi unijne, wykonawcy mają na to co najmniej 10 dni. W praktyce termin 5-dniowy może niejednokrotnie okazać się zbyt krótki, by skompletować wszystkie niezbędne dokumenty, a przecież ideą przyświecającą wprowadzeniu takiego sposobu weryfikacji wykonawców było odformalizowanie postępowania i zwolnienie wykonawców z obowiązku pozyskiwania wszystkich dokumentów jeszcze przed poznaniem wyniku postępowania.

Podmiotowych środków dowodowych nie trzeba składać, gdy zamawiający jest w ich posiadaniu lub ma do nich dostęp.

Tryby udzielania zamówień

Nowe PZP przewiduje następujące tryby udzielania zamówień klasycznych o wartości mniejszej niż progi unijne przez zamawiających publicznych:

• podstawowy,
• partnerstwo innowacyjne,
• negocjacje bez ogłoszenia,
• zamówienie z wolnej ręki.

Tryb podstawowy

Wprowadzenie tego trybu udzielania zamówień publicznych jest największym novum pośród wszystkich przepisów dotyczących postępowań poniżej progów unijnych.

Ważny przepis

Art. 275 Nowego PZP: Zamawiający udziela zamówienia w trybie podstawowym, w którym w odpowiedzi na ogłoszenie o zamówieniu oferty mogą składać wszyscy zainteresowani wykonawcy, a następnie zamawiający:

1. wybiera najkorzystniejszą ofertę bez przeprowadzenia negocjacji albo
2. może negocjować treść ofert w celu ich ulepszenia, o ile przewidział taką możliwość, albo
3. negocjuje treść ofert złożonych w celu ich ulepszenia.

Tryb podstawowy będzie zasadniczym trybem, dedykowanym zamówieniom klasycznym o wartości poniżej progów unijnych udzielanych przez zamawiających publicznych. Pozostałe tryby znajdą zastosowanie wyłącznie w sytuacjach przewidzianych przepisami prawa. Jak wynika z art. 275 Nowego PPZ, w ramach trybu podstawowego występują trzy możliwe warianty prowadzenia postępowania o udzielenie zamówienia.

1. Wariant pierwszy to wybór wykonawcy bez przeprowadzania negocjacji, co najbardziej odpowiada dotychczasowemu trybowi przetargu nieograniczonego.
2. W wariancie drugim zamawiający, o ile przewidział taką możliwość, może negocjować treść ofert w celu ich ulepszenia. Jest to uprawnienie zamawiającego, z którego może zrezygnować i dokonać wyboru oferty najkorzystniejszej bez przeprowadzania negocjacji. Prowadzone negocjacje treści ofert nie mogą w żadnym razie prowadzić do zmiany treści specyfikacji warunków zamówienia – „SWZ” oraz mogą dotyczyć wyłącznie tych elementów treści ofert, które podlegają ocenie w ramach kryteriów oceny ofert, a więc mogą dotyczyć przykładowo zaoferowanej ceny.
3. Trzeci wariant zakłada negocjacje treści złożonych ofert w celu ich ulepszenia. Zamawiający sporządza opis potrzeb i wymagań, a po przeprowadzeniu negocjacji sporządza SWZ. Negocjacje treści ofert nie mogą prowadzić do zmiany minimalnych wymagań dotyczących przedmiotu zamówienia lub realizacji zamówienia określonych w opisie potrzeb i wymagań, mogą z kolei dotyczyć warunków zamówienia, w celu podniesienia jego efektywności. W wariancie drugim oraz trzecim zamawiający może ograniczyć liczbę wykonawców, których zaprosi do negocjacji ofert, o ile ich liczba będzie wystarczająca do zapewnienia konkurencji, jednak nie mniej niż 3 wykonawców. Zamawiający ma obowiązek poinformować w ogłoszeniu o zamówieniu oraz odpowiednio w SWZ albo opisie potrzeb i wymagań o kryteriach oceny ofert, które zamierza zastosować w celu ograniczenia liczby wykonawców oraz podać maksymalną liczbę wykonawców, którzy zostaną zaproszeni do negocjacji ofert. W toku prowadzonych negocjacji, które w obydwu wariantach mają charakter poufny, zamawiający zobowiązany jest zapewniać równe traktowanie wykonawców, w szczególności nie udzielać żadnych informacji w sposób, który mógłby zapewnić niektórym wykonawcom przewagę na innymi.

Pozostałe istotne różnice

Celem ustawodawcy (jak wynika z uzasadnienia projektu ustawy) było „uelastycznienie i uproszczenie postępowań”, czego przejawem jest szereg zmian polegających m.in. na skróceniu terminów lub obniżeniu wartości żądanego wadium czy zabezpieczenia należytego wykonania umowy.

Zamówienia bagatelne

Wybrane przepisy Działu III znajdują zastosowanie również do zamówień bagatelnych, o których mowa w art. 2 ust. 2 Nowego PZP, stanowiących kolejną nowość legislacyjną. Zgodnie z art. 4 pkt 8) ustawy z 2004 r. nie znajduje ona zastosowania do postępowań, których równowartość w złotych nie przekracza kwoty 30 tys. euro. Nowe Pzp znajduje szersze zastosowanie w odniesieniu do tzw. zamówień podprogowych.

Ważny przepis

Art. 2 ust. 2 Nowego PZP Do udzielania zamówień klasycznych, których wartość, bez podatku od towarów i usług, dotycząca jednorazowego zakupu, jest mniejsza niż 130 000 złotych, nie mniejsza jednak niż 50 000 złotych, zwanych dalej „zamówieniami bagatelnymi”, udzielanych przez zamawiających publicznych, stosuje się przepisy art. 82, art. 267 ust. 1 i ust. 2 pkt 9, art. 268, art. 269 ust. 1, art. 271 ust. 1–3 oraz art. 272.

Nowe PZP określa więc prób bagatelności na poziomie 130 000 złotych – powyżej tej kwoty, zamówienia klasyczne udzielane są przez zamawiających publicznych z zastosowanie przepisów dotyczących zamówień poniżej progów unijnych. Z kolei do zamówień bagatelnych, czyli do tych o wartości nie mniejszej niż 50 000 złotych, ale nie większej niż 130 000 zł – stosuje się jedynie wybrane przepisy, w tym wybrane przepisy dotyczące postępowania o udzielenie zamówienia klasycznego o wartości mniejszej niż progi unijne.